* του Στέφανου Μάνου
Πριν από δύο χρόνια ιδρύσαμε τη ΔΡΑΣΗ. Η ΔΡΑΣΗ είναι η απάντηση στην αδράνεια και στη μοιρολατρία.
Αν κάποιος πέσει σε ένα ορμητικό ποτάμι και καταλάβει ότι το ρεύμα τον παρασύρει και τον οδηγεί σε πνιγμό, τι κάνει; Αδρανεί; Δεν νομίζω. Αγωνίζεται να πιαστεί κάπου, κολυμπάει με όλες τις δυνάμεις του προς κάποιο ασφαλές σημείο, φωνάζει βοήθεια, τέλος πάντων κάτι κάνει. Πότε αδρανεί; Όταν κουραστεί και όταν συμβιβαστεί με το γεγονός ότι έφθασε το τέλος του.
Σκεφτόμουν αυτό το παράδειγμα για να εξηγήσω την αδράνεια της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Και όχι μόνο του λαού, αλλά και της συντριπτικής πλειοψηφίας της κυβέρνησης. Επειδή δεν πιστεύω ότι έχουν συμβιβαστεί ούτε ο λαός ούτε η κυβέρνηση με την ιδέα ότι έφθασε το τέλος τους, ότι θα πνιγούν, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι αδρανούν επειδή δεν αντιλαμβάνονται ότι κινδυνεύουν. Άλλωστε πιστεύουν ακράδαντα ότι ο Θεός της Ελλάδας θα βάλει το χέρι του.
Γιατί να πιστέψουν λαός και κυβέρνηση ότι κινδυνεύουν; Εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια γράφω και λέω ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδη πορεία. Ότι δεν μπορούμε να ζούμε συνέχεια με δανεικά. Ε, και λοιπόν! Ζήσαμε 20 χρόνια και μόλις πέρυσι φάνηκε ότι το πράγμα δεν πάει άλλο. Η κυβέρνηση που μας είχε διαβεβαιώσει ότι υπάρχουν λεφτά και δεν χρειάζονται μέτρα αναγκάστηκε να δεχθεί να τεθεί υπό τριμερή επιτροπεία για να δανειστεί. Μας βεβαιώνει όμως ότι δεν πρέπει να πολύ-ανησυχούμε διότι το 2012 θα ξεφύγουμε τον κίνδυνο. Όλοι οι άλλοι, δεξιά και αριστερά κόμματα και τα μέσα ενημέρωσης λένε κάτι καλύτερο στον λαό: μην ακούς τι σου λέει η κυβέρνηση, υπάρχει άλλη λύση, εύκολη, ανώδυνη να ξεπεράσουμε την κρίση πολύ πιο γρήγορα.
Μα αν είναι έτσι, γιατί να κολυμπήσουμε. Ωραία δεν πλατσουρίζουμε;
Ένα λεπτό, σταματώ εδώ. Ο εχθρός δεν είναι η αδράνεια, αλλά η άγνοια. Η αδράνεια, ο εφησυχασμός, είναι το αποτέλεσμα της άγνοιας. Σήμερα η Ελλάδα χρωστάει 350 δις. Στο τέλος του χρόνου –αν όλα πάνε καλά– θα χρωστάει 370 δις. Πριν ένα χρόνο, πριν από τα μέτρα και πριν από το μνημόνιο η Ελλάδα χρωστούσε 310 δις και τότε σταμάτησαν οι αγορές να μας δανείζουν. Τι λέτε λοιπόν, όταν θα χρωστάμε 370 δις θα είναι πιο εύκολο να μας δανείσουν;
Συγκρατείστε τρεις αριθμούς: 310 δις όταν σταμάτησαν να μας δανείζουν, 350 δις σήμερα, 370 στο τέλος του χρόνου. Πόσοι Έλληνες πολίτες γνωρίζουν αυτούς τους αριθμούς; Αν τους γνώριζαν, αν καταλάβαιναν τι σημαίνουν, θα αντιδρούσαν τόσο έντονα στην άποψη ότι πρέπει να πουλήσουμε περιουσιακά στοιχεία που δεν μας αποδίδουν τίποτε;
Ο εχθρός είναι η άγνοια.
Άγνοια μπορεί να υπάρχει από έλλειμμα παιδείας, είναι σοβαρός λόγος αυτός, αλλά και από έλλειμμα μονάδας μέτρησης. Αν δεν υπήρχε το μέτρο, πως θα γνωρίζαμε την απόσταση μεταξύ δύο πόλεων; Θα λέγατε «Έκανα δύο ώρες με το αυτοκίνητο». Ναι αλλά με ποια ταχύτητα αφού δεν ξέρετε πόσα χιλιόμετρα ανά ώρα διανύετε. «Εγώ έφτασα σε 3 ώρες». Και οι δύο πληροφορίες είναι σωστές, αλλά σε τι μας κάνουν σοφότερους; Στο ελληνικό κράτος δεν μετράμε τίποτε ή σχεδόν τίποτε. Δεν γνωρίζουμε σε πόσους υπαλλήλους πληρώνουμε μισθό και πολύ λιγότερο γιατί τους πληρώνουμε.
Συντάσσουμε τον προϋπολογισμό του κράτους στον αέρα, στη βάση του τι ξοδέψαμε πέρυσι. Πέφτουμε κατά κανόνα έξω, αλλά δεν ξέρουμε γιατί πέσαμε έξω. Επειδή δεν μετράμε. Από τα 180 ασφαλιστικά ταμεία δεν έχομε στοιχεία για τα 175. Πόσοι εισφέρουν, πόσοι λαμβάνουν σύνταξη, από πότε τη λαμβάνουν, τι υποχρεώσεις έχουν, τι έσοδα έχουν και από που προέρχονται. Η πολιτεία δεν μετρά, τα ταμεία δεν μετρούν, σε ποια βάση πρέπει λοιπόν να ανησυχούν οι ασφαλισμένοι και πολύ περισσότερο να συναινέσουν σε επώδυνες ρυθμίσεις; Το δημόσιο έχει χιλιάδες ακίνητα. Πόσα όμως είναι, πόσα έχουν καταπατηθεί, πόσα τα διεκδικεί κάποιος, σε τι κατάσταση είναι; πόσα μπορούν να πουληθούν αμέσως; Ελάχιστα, αλλά κανείς δεν ξέρει πόσα. Τώρα είπαν ότι θα τα μετρήσουν. Για να δούμε; Πόσους δασκάλους έχουμε ανά μαθητή και πόσους έχουν χώρες με υποδειγματικό εκπαιδευτικό σύστημα; Και πόσους γιατρούς για κάθε ειδικότητα και πως συγκρινόμαστε με άλλες χώρες με υποδειγματικό σύστημα υγείας; Διότι δεν αρκεί να μετράμε. Αφού μετρήσουμε πρέπει να συγκρίνουμε με σωστά και επιτυχημένα υποδείγματα.
Δεν αρκεί να μετράμε και να συγκρίνουμε, πρέπει να μετράμε σωστά και τέλος πρέπει η μετρημένη πληροφορία να είναι εύκολα διαθέσιμη, ορατή σε όλους. Ισχυρίζομαι ότι η γνώση θα οδηγήσει στη δράση. Στον κλασσικό αθλητισμό όλα στηρίζονται στο μέτρημα. Έτσι ξέρομε ποιος είναι καλός και ποιος εξαιρετικός. Όλοι γνωρίζουμε τα ρεκόρ και τις επιδόσεις. Τίποτε δεν είναι μυστικό. Κανένας φιλόδοξος αθλητής δεν είναι αδρανής.
Αν όλοι γνωρίζαμε πόσους ακριβώς υπαλλήλους πληρώνει η Τράπεζα της Ελλάδας σε σύγκριση με άλλες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, τι της κοστίζει κάθε υπάλληλος (συνολικές αποδοχές και ασφαλιστικές παροχές) σε σύγκριση με άλλες ελληνικές τράπεζες και άλλες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, πόσες πραγματικές ώρες εργασίες προσφέρουν, αν όλοι τα ξέραμε όλα είμαι βέβαιος ότι θα ξεπερνούσαμε την αδράνεια και θα οδηγούμασταν σε δράση.
Μέτρημα, σύγκριση και δημοσιότητα είναι εργαλεία κατά της αδράνειας.
Επειδή το σύστημα δεν επιθυμεί να αποκαλυφθεί δεν πρόκειται μόνο του να μετρήσει. Για να δούμε αν θα τελειώσει ποτέ η ηλεκτρονική συνταγογράφηση που θα επιτρέψει το μέτρημα της δραστηριότητας των γιατρών και των φαρμακοποιών. Υπάρχει πάντως μια χαραμάδα ελπίδας: να πιεστεί το σύστημα από τη τρόϊκα που χρειάζεται το μέτρημα για να ξέρει που βρίσκεται. Για να ξέρει αν θα πάρει πίσω τα λεφτά της.
Το μήνυμα μου είναι μην ψάχνετε για δύσκολες κοινωνιολογικές αιτίες για την αδράνεια που επιδεικνύουμε και μην αναζητείτε σύνθετες λύσεις. Αδρανούμε επειδή αγνοούμε τον κίνδυνο όχι από αμάθεια αλλά από άγνοια της πραγματικότητας που την αγνοούμε διότι δεν τη μετράμε. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον ελληνικό λαό, αφορά κυρίως το πολιτικό κατεστημένο και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
* Ομιλία στο σεμινάριο της εταιρείας Λέγειν & Πράττειν, την 24η Φεβρουαρίου 2011. Αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Δράσης. Θα το βρείτε εδώ.
(Όλες οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου_adis99).
Πριν από δύο χρόνια ιδρύσαμε τη ΔΡΑΣΗ. Η ΔΡΑΣΗ είναι η απάντηση στην αδράνεια και στη μοιρολατρία.
Αν κάποιος πέσει σε ένα ορμητικό ποτάμι και καταλάβει ότι το ρεύμα τον παρασύρει και τον οδηγεί σε πνιγμό, τι κάνει; Αδρανεί; Δεν νομίζω. Αγωνίζεται να πιαστεί κάπου, κολυμπάει με όλες τις δυνάμεις του προς κάποιο ασφαλές σημείο, φωνάζει βοήθεια, τέλος πάντων κάτι κάνει. Πότε αδρανεί; Όταν κουραστεί και όταν συμβιβαστεί με το γεγονός ότι έφθασε το τέλος του.
Σκεφτόμουν αυτό το παράδειγμα για να εξηγήσω την αδράνεια της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Και όχι μόνο του λαού, αλλά και της συντριπτικής πλειοψηφίας της κυβέρνησης. Επειδή δεν πιστεύω ότι έχουν συμβιβαστεί ούτε ο λαός ούτε η κυβέρνηση με την ιδέα ότι έφθασε το τέλος τους, ότι θα πνιγούν, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι αδρανούν επειδή δεν αντιλαμβάνονται ότι κινδυνεύουν. Άλλωστε πιστεύουν ακράδαντα ότι ο Θεός της Ελλάδας θα βάλει το χέρι του.
Γιατί να πιστέψουν λαός και κυβέρνηση ότι κινδυνεύουν; Εδώ και τουλάχιστον είκοσι χρόνια γράφω και λέω ότι βρισκόμαστε σε αδιέξοδη πορεία. Ότι δεν μπορούμε να ζούμε συνέχεια με δανεικά. Ε, και λοιπόν! Ζήσαμε 20 χρόνια και μόλις πέρυσι φάνηκε ότι το πράγμα δεν πάει άλλο. Η κυβέρνηση που μας είχε διαβεβαιώσει ότι υπάρχουν λεφτά και δεν χρειάζονται μέτρα αναγκάστηκε να δεχθεί να τεθεί υπό τριμερή επιτροπεία για να δανειστεί. Μας βεβαιώνει όμως ότι δεν πρέπει να πολύ-ανησυχούμε διότι το 2012 θα ξεφύγουμε τον κίνδυνο. Όλοι οι άλλοι, δεξιά και αριστερά κόμματα και τα μέσα ενημέρωσης λένε κάτι καλύτερο στον λαό: μην ακούς τι σου λέει η κυβέρνηση, υπάρχει άλλη λύση, εύκολη, ανώδυνη να ξεπεράσουμε την κρίση πολύ πιο γρήγορα.
Μα αν είναι έτσι, γιατί να κολυμπήσουμε. Ωραία δεν πλατσουρίζουμε;
Ένα λεπτό, σταματώ εδώ. Ο εχθρός δεν είναι η αδράνεια, αλλά η άγνοια. Η αδράνεια, ο εφησυχασμός, είναι το αποτέλεσμα της άγνοιας. Σήμερα η Ελλάδα χρωστάει 350 δις. Στο τέλος του χρόνου –αν όλα πάνε καλά– θα χρωστάει 370 δις. Πριν ένα χρόνο, πριν από τα μέτρα και πριν από το μνημόνιο η Ελλάδα χρωστούσε 310 δις και τότε σταμάτησαν οι αγορές να μας δανείζουν. Τι λέτε λοιπόν, όταν θα χρωστάμε 370 δις θα είναι πιο εύκολο να μας δανείσουν;
Συγκρατείστε τρεις αριθμούς: 310 δις όταν σταμάτησαν να μας δανείζουν, 350 δις σήμερα, 370 στο τέλος του χρόνου. Πόσοι Έλληνες πολίτες γνωρίζουν αυτούς τους αριθμούς; Αν τους γνώριζαν, αν καταλάβαιναν τι σημαίνουν, θα αντιδρούσαν τόσο έντονα στην άποψη ότι πρέπει να πουλήσουμε περιουσιακά στοιχεία που δεν μας αποδίδουν τίποτε;
Ο εχθρός είναι η άγνοια.
Άγνοια μπορεί να υπάρχει από έλλειμμα παιδείας, είναι σοβαρός λόγος αυτός, αλλά και από έλλειμμα μονάδας μέτρησης. Αν δεν υπήρχε το μέτρο, πως θα γνωρίζαμε την απόσταση μεταξύ δύο πόλεων; Θα λέγατε «Έκανα δύο ώρες με το αυτοκίνητο». Ναι αλλά με ποια ταχύτητα αφού δεν ξέρετε πόσα χιλιόμετρα ανά ώρα διανύετε. «Εγώ έφτασα σε 3 ώρες». Και οι δύο πληροφορίες είναι σωστές, αλλά σε τι μας κάνουν σοφότερους; Στο ελληνικό κράτος δεν μετράμε τίποτε ή σχεδόν τίποτε. Δεν γνωρίζουμε σε πόσους υπαλλήλους πληρώνουμε μισθό και πολύ λιγότερο γιατί τους πληρώνουμε.
Συντάσσουμε τον προϋπολογισμό του κράτους στον αέρα, στη βάση του τι ξοδέψαμε πέρυσι. Πέφτουμε κατά κανόνα έξω, αλλά δεν ξέρουμε γιατί πέσαμε έξω. Επειδή δεν μετράμε. Από τα 180 ασφαλιστικά ταμεία δεν έχομε στοιχεία για τα 175. Πόσοι εισφέρουν, πόσοι λαμβάνουν σύνταξη, από πότε τη λαμβάνουν, τι υποχρεώσεις έχουν, τι έσοδα έχουν και από που προέρχονται. Η πολιτεία δεν μετρά, τα ταμεία δεν μετρούν, σε ποια βάση πρέπει λοιπόν να ανησυχούν οι ασφαλισμένοι και πολύ περισσότερο να συναινέσουν σε επώδυνες ρυθμίσεις; Το δημόσιο έχει χιλιάδες ακίνητα. Πόσα όμως είναι, πόσα έχουν καταπατηθεί, πόσα τα διεκδικεί κάποιος, σε τι κατάσταση είναι; πόσα μπορούν να πουληθούν αμέσως; Ελάχιστα, αλλά κανείς δεν ξέρει πόσα. Τώρα είπαν ότι θα τα μετρήσουν. Για να δούμε; Πόσους δασκάλους έχουμε ανά μαθητή και πόσους έχουν χώρες με υποδειγματικό εκπαιδευτικό σύστημα; Και πόσους γιατρούς για κάθε ειδικότητα και πως συγκρινόμαστε με άλλες χώρες με υποδειγματικό σύστημα υγείας; Διότι δεν αρκεί να μετράμε. Αφού μετρήσουμε πρέπει να συγκρίνουμε με σωστά και επιτυχημένα υποδείγματα.
Δεν αρκεί να μετράμε και να συγκρίνουμε, πρέπει να μετράμε σωστά και τέλος πρέπει η μετρημένη πληροφορία να είναι εύκολα διαθέσιμη, ορατή σε όλους. Ισχυρίζομαι ότι η γνώση θα οδηγήσει στη δράση. Στον κλασσικό αθλητισμό όλα στηρίζονται στο μέτρημα. Έτσι ξέρομε ποιος είναι καλός και ποιος εξαιρετικός. Όλοι γνωρίζουμε τα ρεκόρ και τις επιδόσεις. Τίποτε δεν είναι μυστικό. Κανένας φιλόδοξος αθλητής δεν είναι αδρανής.
Αν όλοι γνωρίζαμε πόσους ακριβώς υπαλλήλους πληρώνει η Τράπεζα της Ελλάδας σε σύγκριση με άλλες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, τι της κοστίζει κάθε υπάλληλος (συνολικές αποδοχές και ασφαλιστικές παροχές) σε σύγκριση με άλλες ελληνικές τράπεζες και άλλες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, πόσες πραγματικές ώρες εργασίες προσφέρουν, αν όλοι τα ξέραμε όλα είμαι βέβαιος ότι θα ξεπερνούσαμε την αδράνεια και θα οδηγούμασταν σε δράση.
Μέτρημα, σύγκριση και δημοσιότητα είναι εργαλεία κατά της αδράνειας.
Επειδή το σύστημα δεν επιθυμεί να αποκαλυφθεί δεν πρόκειται μόνο του να μετρήσει. Για να δούμε αν θα τελειώσει ποτέ η ηλεκτρονική συνταγογράφηση που θα επιτρέψει το μέτρημα της δραστηριότητας των γιατρών και των φαρμακοποιών. Υπάρχει πάντως μια χαραμάδα ελπίδας: να πιεστεί το σύστημα από τη τρόϊκα που χρειάζεται το μέτρημα για να ξέρει που βρίσκεται. Για να ξέρει αν θα πάρει πίσω τα λεφτά της.
Το μήνυμα μου είναι μην ψάχνετε για δύσκολες κοινωνιολογικές αιτίες για την αδράνεια που επιδεικνύουμε και μην αναζητείτε σύνθετες λύσεις. Αδρανούμε επειδή αγνοούμε τον κίνδυνο όχι από αμάθεια αλλά από άγνοια της πραγματικότητας που την αγνοούμε διότι δεν τη μετράμε. Και αυτό δεν αφορά μόνο τον ελληνικό λαό, αφορά κυρίως το πολιτικό κατεστημένο και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας.
* Ομιλία στο σεμινάριο της εταιρείας Λέγειν & Πράττειν, την 24η Φεβρουαρίου 2011. Αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Δράσης. Θα το βρείτε εδώ.
(Όλες οι υπογραμμίσεις είναι δικές μου_adis99).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου