ου τόπος

«Σημασία έχει να πηγαίνεις εκεί που σου λέει η ψυχή σου».

«Η δική σου τι σου λέει;»

«Αυτή είναι η πιο δύσκολη ερώτηση. Η κατοικία της ψυχής ου τόπος, αυτό να το θυμάσαι».

«Η φωνή της όμως έρχεται από κάποια κατεύθυνση, δεν μπορώ να τη φανταστώ αλλιώς».

«Έχω καταλάβει ότι όλος ο αγώνας της ζωής μας είναι πώς θα βρούμε ένα κόσκινο που θα διαχωρίζει τα πρόσκαιρα και τα ευτελή από εκείνα που έχουν πραγματική αξία. Εκεί που νομίζεις πως έχεις βρει το σωστό κόσκινο κι ενώ βλέπεις όλος χαρά το αλεύρι να πέφτει κάτω από τη σήτα πλούσιο στη σκάφη, όταν έρθει η ώρα να φας το ψωμί, νιώθεις στα δόντια σου πετραδάκια. Πού πήγε λοιπόν το ξεδιάλεγμα;»

«Όλα αυτά που μου λες είναι φιλοσοφία ή απλώς θλίψη;»

«Απλή άγνοια, γιατί φοβάμαι πως τα αιώνια αιωνίως θα μας διαφεύγουν».

 

* Από το μυθιστόρημα του Ισίδωρου Ζουργού, Περί της εαυτού ψυχής, εκδ. Πατάκης 

χαριτωμένη αυθάδεια

Εκείνη κάνει μια χειρονομία, μια ωραία χειρονομία, από αυτές που δεν ξεχνάς όταν τις έχεις δει από κοντά κι έχεις αισθανθεί το αίμα να χτυπάει στους κροτάφους σου. Μια χειρονομία που έκανε και η μητέρα μου όταν ζεσταινόταν. Μια χειρονομία της επαρχίας· βύθισε τα δάχτυλά της στο ποτήρι με το νερό και ύστερα χάιδεψε το σημείο ανάμεσα στα στήθη της, εκεί όπου λιμνάζει ο ιδρώτας· σαν να ήθελε να ξεπλυθεί. Μια χειρονομία ενστικτώδης, μιας και έχει την ίδια αυθάδεια με το να βάζεις το δάχτυλό σου στη μύτη ή να βγάζεις ένα κομματάκι κρέας ανάμεσα από τα δόντια σου.

* Roberto Saviano, Το αντίθετο του θανάτου, εκδ. Πατάκης.

λίγο ακόμα μείνε

 

Είναι κι αυτές οι αχόρταγες μνήμες που καλπάζουν σαν κρικρί σε απόκρημνες πλαγιές των Λευκών Ορέων, όταν βρίσκομαι ξανά σε γνώριμα μέρη, όταν περπατώ στις ίδιες γωνιές, δίνοντας πρόσωπο σε ανώνυμες σκιές πριν τις ρουφήξει το σκοτάδι.

Είναι κι αυτές οι αχόρταγες μνήμες που απλώνονται σαν παχιά ομίχλη σε υγρή κοιλάδα ένα παγωμένο βράδυ του χειμώνα. Σαν αίμα πηχτό σε σκηνή φόνου που ξεφεύγει απ' το περίγραμμα του κορμιού ή σαν το σοκολατούχο γάλα που σκόρπισα στο γραφείο μου προχθές και στάλα στάλα λέκιαζε το λευκό πάτωμα.

Είναι κι αυτές οι αχόρταγες μνήμες που μπλέκουν το υφάδι τους με το στημόνι των ποιητών. Και κάπως έτσι, στον ιστορικό Κήπο Café, ανάμεσα στους γέρικους φίκους και τις λιμνούλες με τα παπιά, έσμιξε ο Άλκης Αλκαίος με τον Bob Dylan και τη δική σου σκιά.

Μείνε ακόμα λίγο, μέχρι που να ξεφύγω
και κράτησέ με αν θες όσο κρατάει ένας καφές.

One more cup of coffee for the road
One more cup of coffee 'fore I go..

Μα μείνε ακόμα λίγο, αχόρταγη μνήμη, κράτα λίγο ακόμη, όσο κρατάει ένας καφές στα όρθια, για το δρόμο. Όσο ένα τσιγάρο που τώρα ανάβει ή ένα σπίρτο, έστω, που ήδη μαυρίζει την κόκκινη καύτρα του.

Μείνε ακόμ..

 

 

της χελώνας ο μύθος

Έχεις δει ποτέ χελώνα να πηγαίνει προς τα πίσω; Να κάνει όπισθεν εννοώ.

Το φαντάστηκα πως όχι.

Μπορεί όταν φοβάται να κλείνεται στο καβούκι της, όπως κάνεις κι εσύ συχνά, άλλωστε. Μα όταν το πάρει απόφαση γοργά και αποφασιστικά βαδίζει προς τα εμπρός, συνήθως στο άγνωστο, στο ανεξερεύνητο.

Ναι, γοργά, γιατί σε παραξενεύει; Πρέπει κάποτε να τη δεις να περνά κάθετα στην απέναντι άκρη του δρόμου, πώς σηκώνει το καύκαλο, πώς εφαρμόζει αποφασιστικά την τετρακίνηση και πηγαίνει ίσως πιο γρήγορα απ' όσο εσύ κι εγώ αποφασίζουμε να αλλάξουμε πεζοδρόμιο. Είναι, βλέπεις, που εμείς συνεκτιμούμε τους κινδύνους και τις περισσότερες φορές μένουμε κολλημένοι at the safe side.

Γι' αυτό αγαπάω τις χελώνες, τις θαλάσσιες, του γλυκού νερού, της ορεινής γης. Γιατί πορεύονται μπροστά. Ξεκινούν θαρρετά και ό,τι έρθει, όταν έρθει, το αντιμετωπίζουν αναλόγως. Στη σχετική ιστορία, τελικά, μύθος δεν είναι ότι νικάει η χελώνα τον λαγό, αλλά που σχεδόν ρατσιστικά αναφέρουν και έχει επικρατήσει καθολικά ότι περπατάει αργά.

Μια επόμενη φορά θα σου πω και για τις χελώνες τις θάλασσας, τις ανταμώσεις μας και τον βαθύ σεβασμό μου γι' αυτές. Τώρα όμως είναι αργά, ήρθε ώρα να μπω ξανά στο καβούκι μου.

May-be

Πολύς κόσμος δεν πήρε χαμπάρι ότι χθες, στις είκοσι και τέσσερις του Μάη, είχε γενέθλια ο..

(είχα την αυθόρμητη επιθυμία να γράψω "ο μοναδικός", αλλά γρήγορα έσβησα τον χαρακτηρισμό, θα ταίριαζε σε πολλούς και θα μείωνε τελικά τον συγκεκριμένο· οπότε το αφήνω σκέτο)

..Bob Dylan. Έκλεισε τα ογδόντα του χρόνια και για άνθρωπο με τόσες περιπέτειες και καταχρήσεις, το λέει κανείς και κατόρθωμα. Πολλοί, λοιπόν, ακούγοντας τα δεκάδες αφιερώματα στα ραδιόφωνα, με κορυφαίο όλων αυτό του Γιάννη Πετρίδη, που έπαιξε αποσπάσματα από τις πρόσφατες -θρυλικές ήδη- ραδιοφωνικές εκπομπές του Μπομπ..

("ο θρύλος", να ένας χαρακτηρισμός που θα ήταν εύστοχος για τον Μπομπ, αλλά δυστυχώς παραπέμπει σε άλλες καταστάσεις)

..πολλοί λοιπόν -επανέρχομαι γιατί εκτροχιάζομαι- νόμισαν ότι είχε περάσει στην άλλη ζωή και τα ρεφλέξ των σταθμών ήταν από συγκλονισμό και θλίψη. Ευτυχώς, όμως, όχι. Είχε γενέθλια, ο Μπομπ, χθες.

Ούτε εγώ το ήξερα, γιατί αλλιώς θα το θυμόμουν. Όπως συνεχίζω να θυμάμαι, ας πούμε, τα δικά σου γενέθλια, μια μέρα πριν του Μπομπ, όπως καμιά φορά θυμάμαι και κάτι άλλα ανώφελα γενέθλια μια μέρα μετά του Μπομπ. Κάποτε όλα αυτά είχαν μια κάποια σημασία και τα θυμόμουν. Τώρα πια, που δεν έχουν καμία σημασία, κοίτα να δεις, εξακολουθώ να τα θυμάμαι. Δεν ξέρω γιατί, μάλλον γιατί έχει μια κάποια σημασία να θυμάται κανείς, κι ας μην έχει σημασία γιατί.

Άκουσα κι ένα καινούριο τραγούδι, ολόφρεσκο σημερινό, σήμερα κυκλοφόρησε δηλαδή, προορισμένο να έχει γενέθλια μια μέρα μετά του Μπομπ..

(όχι, δε θα σου παίξω Μπομπ σήμερα, γιατί χθες ήταν το αφιέρωμα, του χρόνου πάλι· ούτε αυτό θα σου το παίξω, γιατί είναι πολύ ωραίο και θέλω να το χαρώ μόνος μου)

..και μου φάνηκε ταιριαστό γιατί πυροδότησε κατάλληλα τη μνήμη μου· ξανά.

I was just your May baby, just a maybe on your mind
and May's too many months to make any of it fine

Άντε, χρόνια πολλά, Μπομπ· κι εσύ μια μέρα πριν, κι εσύ μια μέρα μετά, ποιος νοιάζεται και ποιος πλέον ρωτά.

 

 

Τελευταία

Σε τελική ανάλυση,
κοιτάζοντας γύρω σε αυτόν τον θρυμματισμένο κόσμο,
το μόνο που άξιζε ήταν να έχει ο ένας τον άλλο.

* Harald Gilbers, Germania - Οι τελευταίες μέρες, εκδ. Μεταίχμιο.

το αυθεντικόν του Σάλιντζερ

Ξαναδιάβαζα το διήγημα Νόκερ του Δημοσθένη Παπαμάρκου, από τη συλλογή Γκιάκ (εκδ. αντίποδες τότε, Πατάκης τώρα). Αντιγράφω:

«Αλλά το ’ξερα ότι η βρωμιά θα μ’ ακολούθαγε. Δέκα χρόνια ήταν αυτά. Άντρας δεν έγινα με τη δουλειά, όπως οι άλλοι, αλλά με το σκοτωμό. Κι ήξερα καλά ότι θα ξαναρχόταν, γιατί και που τελείωσε ο πόλιεμος εγώ πάλι έψαχνα τα αίματα. [...] Έπρεπε να βάλω χαλινό στην ψυχή μ’, γιατί άμα συνέχιζα έτσ’ αργά ή γρήγορα θα κατέληγα στο απόσπασμα».

«Έτσ’ κάθσα και σκέφτκα και τότες κατάλαβα ότι η βρωμιά δεν είναι παντού βρωμιά. Να σ’ το πω αλλιώς, άμα δεις έναν ζευγά με τις λάσπες μες στην εκκλησία, βρωμιάρη θα τον πεις. Άμα τον δεις όμως με τις λάσπες στο χωράφ’ θα τον πεις άξιο. Επειδή το λοιπόν αυτές οι λάσπες δεν καθαρίζουνε ποτές από τα παπούτσια κανενός, γιατί απ’ αυτές είναι φτιαγμένη η ψυχή τ’, πρέπει να κοιτάξεις να βρεις το σωστό χωράφ’. Είπα, αφού τα αίματα έμαθες, Αργύρη, στα αίματα θα πορεύεσαι».

 

Και συνειρμικά -σε συνέχεια ή σε αντιδιαστολή, δεν είμαι βέβαιος από τα δύο τι- ήρθε στη θύμησή μου μια ρήση του J.D. Salinger, σ' ένα από τα τελευταία κείμενά του, σαν απόφθεγμα της μοναχικής ζωής του,

«Αμέσως μετά την καλοσύνη, η αυθεντικότητα είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα στον κόσμο, κι απ' τα πιο σπάνια, επίσης»

Και αναρωτιέμαι τι είναι άραγε πιο αποδεκτό ανθρωπινά, η συχνότατη καλοσυνάτη διπλοπροσωπία με δόσεις ιδιοτελούς απατεωνιάς ή μια όλο και πιο διαδεδομένη άτεγκτη αυθεντικότητα με μια πρέζα αναίσθητης σκληρότητας; Διότι σπάνια δεν είναι ούτε η καλοσύνη, ούτε η αυθεντικότητα τελικά· σπάνια είναι η αυθεντική καλοσύνη (ή η καλοσυνάτη αυθεντικότητα, γι' αυτούς που τους αρέσουν τα ..ανάστροφα μηνύματα).

Και το λέω αυτό εγώ, ένας καλοσυνάτος απατεώνας, που πολύ θα ήθελε να γίνει ιδιοτελής και αυθεντικά αναίσθητος.